طالع بینی

استخاره با قرآن و بهترین زمان استخاره

زمان استخاره با قرآن به روایتی ازحضرت اما م صادق شنبه : از طلوع خورشید تا عصر یکشنبه: از صبح تا ظهر، سپس از عصر تا مغرب دوشنبه : از سپیده دم تا طلوع خورشید ، سپس از ظهر تا مغرب سه شنبه:از صبح تا ظهر ، سپس از عصر تا تاریکی شب چهارشنبه : از سپیده دم تا تاریکی شب پنج شنبه: از سپیده دم تا تاریکی شب جمعه : مثل روز پنج شنبه است بهتر است که قبل از استخاره سه بار سوره ی اخلاص (قل هو الله احد) را بخواند و سپس سه مرتبه صلوات بر محمد و ال محمد بفرستد و سپس نیت کرده و به انچه که مایل است استخاره کند، نیز پسندیده تر آنست که رو به قبله ، با لباس و بدن پاک و وضو باشد

جهت گرفتن استخاره با قرآن نیت کنید

استخاره در لغت به معنی طلب خیر از پروردگار منان است ، و چون مسلمانان در برخی مواقع خیر و صلاح کار خود را نمی دانند، به گرفتن  استخاره متوسل می شوند.

جایگاه استخاره در قرآن و احادیث

۱-…وَعِندَهُ مَفاتِحُ الغَیبِ لایَعلَمُها اِلا هُو

…کلیدهای غیب نزد خداست و کسی جز او آنهارا نمی داند

سوره انعام آیه ۵۹

۲- امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرماید: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مرا به سوی یمن فرستاد؛ و به من سفارش کرد: یاعلی کسی که استخاره کند ضعیف و شکسته نمی شود…

وسائل الشیعه ۵/۲۱۶ ح ۹

۳- از امام باقر (علیه السلام) روایت شده: ما استخاره را یاد می گرفتیم چنانچه سوره های قرآن را می آموختیم.

وسائل الشیعه ۵/۲۰۷ح ۹

۴- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده: هر کس در امری، بدون استخاره داخل شود و به بلائی مبتلا شود، خدا او را در آن بلا اجر ندهد.

وسائل الشیعه ۵/۲۱۷ ح۱

۵- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که حقتعالی می فرماید: از شقاوت بنده ام آن است که در کارهایش از من طلب خیر ننماید.

وسائل الشیعه ۵/۲۱۷ ح ۲

آداب و شرائط استخاره

۱- وقت و ساعت استخاره:

استخاره در هر وقت و ساعتی جایز است، ولی بهترین وقت هنگام نماز است؛ زیرا شیطان در آن هنگام از هر وقت دیگر از انسان دورتر است.

۲- مکان استخاره:

استخاره در هر مکان جایز و درست است ولی بهترین مکان؛ مساجد، مشاهد شریفه و حرم اولیاء دین (علیهم السلام) است.

۳- استخاره توسط خود شخص‌‍:

هر چند سیره مؤمنین برا ی استخاره، رجوع به عالمان دین و مؤمنان وارسته و صاحبان فضیلت و اشخاص با نفس می باشد ولی اولیاء دین (علیهم السلام) معمولاً طریقه استخاره را به مردم یاد میداده اند که خود شخصاً انجام دهند.

۴- راضی بودن به نتیجه استخاره:

استخاره کننده باید به نتیجه استخاره راضی و خشنود باشد، گرچه ظاهراً خوشایند او نباشد زیرا خداوند آگاه به خیر و شر و صلاح انسان است.

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده: «من باکی ندارم هنگامی که استخاره کردم بر هر جهتی وقوع یابد».

نخست در مورد استخاره با قرآن:

به معنای عام یعنی طلب خیر نمودن از خدا در تمام امور، اینکه برای مومن بهتر است در کارها و تصمیمات خود از خدا طلب خیر کند و در قلب و نیت و عملش امور را به خدا واگذار کند و از او بخواهد امورش ختم به خیر شود. طبق این معنا، استخاره به زمان و مکان و شرایط خاصی اختصاص ندارد. این استخاره در واقع نوعی دعا است نه مشاوره. در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: یقول الله عز و جل: من شقاء عبدی ان یعمل الاعمال و لا یستخیرنی (وسائل الشیعه، ج۸، ص۷۹)

دوم در مورد استخاره با قرآن  :

استخاره به معنای خاص؛ در این معنا مومن با انجام یکسری اعمال در پی این است که بداند کاری که می خواهد انجام دهد آیا به خیر اوست یا نه. این استخاره در حقیقت نوعی مشورت با خداست. معمولا این نوع از استخاره میان عموم مردم شایع است. از دیرباز محققان زیادی در خصوص ماهیت و آداب و روش های این نوع استخاره کتاب ها و رساله ها نوشته اند.

شایسته است اشاره ای هم به تفأل داشته باشم.

تفأل یعنی تعبیری خاص از آیات قرآن یا عبارات کتب بزرگان. در بیشتر روایات استخاره از واژه تفأل نیز استفاده شده و به نوعی مترادف و معادل آن استعمال شده است. استخاره و تفال به قرآن با هم تفاوتی ندارند و هر دو یک چیز است. البته روایتی از امام صادق (ع) داریم که فرمودند: لا تتفال بالقرآن (کافی، ج۲، ص۶۲۹) که فقط همین یک روایت نقل شده و از نظر سند هم ضعیف است و برخی از علما وجه آن را بیان کرده اند (الوافی، ملامحسن فیض کاشانی، ج۹ ، ص۱۴۰۹)

تفال با قرآن و استخاره با قرآن

در روایات اسلامی تفال به معنای خاص دیگری نیز بکار رفته و از آن نهی شده است و آن معنای تشاءم (تعبیر به شوم کردن) است یعنی همان فال بد زدن و اینکه برخی از امور یا زمان ها و مکان ها نحس شمرده شود. در روایات از این تفال نهی شده است. البته این ربطی به تفال به معنای استخاره ندارد.

استخاره در روایات چه جایگاهی دارد؟

استخاره به معنای خاص آن نزد عموم فرقه های اسلامی مورد پذیرش است. روایات زیادی درباره آن وجود دارد و و نوعی اجماع از ناحیه محققان شیعه و سنی درباره آن می توان مشاهده کرد.

در روایات استخاره روش های مختلفی ذکر شده است:

استخاره به قرآن (با بیش از ۵ روش)، استخاره با تسبیح (با بیش از ۶ روش)، استخاره با رقعه- برگ کاغذ- (با بیش از ۹ روش)، استخاره با نماز و دعا (با بیش از ۵ روش)، استخاره با بندق – گل خشک شده شبیه مهر- (با بیش از ۴ روش) ، استخاره با سنگ ریزه (با بیش از ۵ روش) و استخاره به روش استشاره. شایع ترین نوع استخاره، استخاره با قرآن و تسبیح است که در کتب روایی درباره آنها صحبت شده و مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی نمونه های خوبی از روایات را بیان کرده است.

استخاره در چه اموری و در چه زمان هایی جایز است؟ آیا برای انجام همه امور می توان دست به استخاره زد؟

در این راستا باید گفت استخاره درباره واجبات و محرمات وجهی ندارد. حتی در امور مکروه نیز معنا ندارد؛ استخاره درباره امور بی اهمیت و پیش پاافتاده نیز صحیح نیست. همچنین در کاری که می توان با عقل و مشورت و علم به آن رسید، استخاره جایگاهی ندارد. بنابراین استخاره باید بعد از تعقل و مشورت و طی کردن راه حل های معمول مسائل و مشکلات باشد و اگر شخص به مرز تحیر و سرگردانی رسید آنگاه به استخاره رو آورد.

در روایات استخاره، امام معصوم

باید این نکته را مد نظر داشت که بیشتر روایات فقط به آداب استخاره پرداخته اند. در روایات استخاره، امام معصوم به نتیجه داشتن یا نداشتن استخاره اشاره ای نکرده و عمدتا بحث از خیر بودن یا نبودن و یا اقدام کردن و یا نکردن به میان آمده نه فراتر از آن. بنابراین استخاره گر نمی تواند کشف نفع یا ضرر مادی خود در قبال کار یا تصمیمش را از استخاره انتظار داشته باشد بلکه استخاره به مجموع خیر و مصلحت دنیوی و اخروی شخص در انجام یا ترک کار اشاره دارد .

مفهوم خوب آمدن استخاره با قرآن

پس مفهوم خوب آمدن استخاره این نیست که استخاره کننده در انجام آن کار حتما به نتیجه مطلوب خودش می رسد یا هیچ ضرری به او نخواهد رسید، بلکه به این معناست که آن تصمیم یا کار مورد نظر در مجموع به صلاح دنیوی و اخروی اوست و به خیر و سعادت او ختم می شود، اگرچه ممکن است با ضرر و بلا قرین باشد. امام صادق(ع) فرمودند:

“و لتکن استخارتک فی عافیه فانه ربما خیر للرجل فی قطع یده و موت ولده و ذهاب ماله.” (کافی، ج۳، ص۴۷۲)

چه کسانی صلاحیت انجام استخاره را دارند؟

اینکه درباره مطالبی که استخاره کننده از گذشته یا آینده شخص و یا از نحوه پیشرفت کار او بیان می کند

توجه به این دو نکته مهم است:

نخست آن که استخاره کننده گاه مطالب را از سیاق آیات استنباط می کند؛ این ممکن و مجاز است و به مرتبه روحی خاصی مشروط نیست. هر چند باید شرایطی که در روایات برای استخاره آمده را رعایت کند و مخصوصا اخلاص مورد تاکید است. استخاره کننده گاه در کنار استخاره به قرآن از نیروی باطنی و شهودی خودش کمک گرفته و مطالبی را از آینده خبر می دهد؛ این صورت تنها مخصوص اولیای الهی است و باید از افراد متظاهر و عوام فریب دوری جست . از آنچه گفته شد روشن می شود به چه کسانی باید برای استخاره مراجعه کرد.

آیا عمل به استخاره با قرآن الزامی است؟

هیچ الزامی در عمل به آن نیست و ترک عمل به استخاره حرام نیست، هرچند علما گفته اند اگر استخاره کرد افضل و بهتر است برخلاف آن عمل نشود.